Μετά την πρόσφατη επικράτηση του νεο-σουλτάνου στην Τουρκία, είναι ενδιαφέρον να εξετάσουμε τη σημερινή στάση εκείνων των «ειδικών», που εξαρχής, πριν από 20 περίπου χρόνια, πίστωναν τον Ερντογάν ως δήθεν ισλαμοδημοκράτη, με θετική προσέγγιση στα ανθρώπινα δικαιώματα και το Διεθνές Δίκαιο, κάτι για το οποίο διαψεύστηκαν πλήρως. Ο πλέον γνωστός εκπρόσωπος αυτής της αποτυχημένης πολιτικής προσέγγισης υπήρξε το «ΕΛΙΑΜΕΠ», ίδρυμα εξωτερικής πολιτικής στην Αθήνα, με χρηματοδότηση και από εξωτερικό, με επιρροή σε Αθήνα και Λευκωσία και υπέρμετρη προβολή στα ΜΜΕ. Γενικότερα, το «ΕΛΙΑΜΕΠ» είναι ο κατ’ εξοχήν διαχρονικός κήρυκας της κατευναστικής πολιτικής απέναντι στον τουρκικό επεκτατισμό. Μετά από 20 χρόνια διαψεύσεων, διερωτόμαστε αν επαναπροσδιόρισαν έστω κάποιες απόψεις τους.
Κατά γενική ομολογία, ο τουρκικός επεκτατισμός επεδίωκε ένα ελεγχόμενο θερμό επεισόδιο στο Αιγαίο, που θα οδηγούσε Τουρκία και Ελλάδα σε «διμερή διάλογο» και θα πολιτικοποιούσε τις τουρκικές παρανομίες και διεκδικήσεις μέσω «αμοιβαίων υποχωρήσεων». Ως γνωστό, η Τουρκία επιχειρεί στρατιωτικά εναντίον ενός δυσανάλογα πιο αδύναμου θύματος, έχοντας έτσι διασφαλισμένο το αποτέλεσμα (Συρία, Λιβύη, Ιράκ, Κουρδιστάν, Κύπρος 1974). Όταν κατέστη φανερό το ενδεχόμενο μιας γενικής πολεμικής σύρραξης με ασύμμετρη ανταπόδοση από μια εξοπλισμένη κι έτοιμη Ελλάδα και πιθανότερη έκβαση την τουρκική αποτυχία, που θα επέφερε μοιραίες εξελίξεις εντός Τουρκίας, όπως την ανατροπή του καθεστώτος μέχρι και διατάραξη στη συνοχή της χώρας, ο επεκτατισμός «αναστάληκε». Φυσικά, με δεκάδες στρατιωτικές επιχειρήσεις και βάσεις εντός Ιράκ, με βάσεις στο Κατάρ, Σομαλία, Δυτική Λιβύη, με παράνομη επικυριαρχία μέσω του δόγματος «Mavi Vatan» (αντί για «Γαλάζια Πατρίδα») στην Αν. Μεσόγειο, με αλλεπάλληλες παράνομες γεωτρήσεις εντός της κυπριακής ΑΟΖ και των κατεχόμενων κυπριακών υδάτων κι απαίτηση για αναθεώρηση της Συνθήκης της Λωζάνης στο Αιγαίο, είναι βέβαιο ότι οι θεωρίες κατευνασμού δεν πρόκειται να αντιμετωπίσουν την Τουρκία στο μέλλον.
Ένας από τους πλέον προβεβλημένους εκπροσώπους του «ΕΛΙΑΜΕΠ» είναι ο Πρόεδρός του, ο οποίος σε συνέντευξη στην ΕΡΤ τις προάλλες (31/5/2023) για την επικράτηση Ερντογάν, αναφέρθηκε σε «αρκετά ελεύθερες εκλογές», σε ανάγκη για «αμοιβαίες υποχωρήσεις» Ελλάδας-Τουρκίας, σε «παράθυρο ευκαιρίας» για έναν γόνιμο ελληνοτουρκικό διάλογο και άλλα τέτοια. Όμως, η κοινή σοφία της Ελληνικής Κυβέρνησης και της συντριπτικής πλειοψηφίας των πολιτών προσδοκεί συνέχιση της ενίσχυσης της αποτρεπτικής ισχύος με άμυνα, συμμαχίες και αξιοποίηση της ΕΕ σε πολιτικό επίπεδο.
Ενώ η Τουρκία συνεχίζει την παράνομη κατοχή εδάφους της Κύπρου, ενώ διεκδικεί το μισό περίπου Αιγαίο και στρατηγική επικυριαρχία στη θαλάσσια περιοχή από ανατολικά της Κρήτης μέχρι και νοτίως της Κύπρου, οι εγχώριοι θεωρητικοί του κατευνασμού θα συνεχίσουν να εφευρίσκουν … επιχειρήματα. Τέτοιες ψευδαισθήσεις για τον Ερντογάν πριν 20 χρόνια συγχωρούνται. Νεο-φαντασιώσεις ενώπιον του νεο-οθωμανισμού σήμερα, όχι! Η πολιτική του κατευνασμού έχει χρεοκοπήσει ηθικά και στρατηγικά εκ του αποτελέσματος, κι ο λαός αξίζει την ωμή αλήθεια. Ο μοναδικός τρόπος αντιμετώπισης του νεο-οθωμανισμού είναι να τον αποτρέψουμε με ισχύ, αξιοποιώντας στο έπακρον κάθε παράθυρο ευκαιρίας, συνδυάζοντας τη διπλωματική δράση με την ισχυρή άμυνα, για να μην είμαστε ιστορικά μοιραίοι.
Κώστας Μαυρίδης- Ευρωβουλευτής ΔΗΚΟ (S&D) – Πρόεδρος Πολιτικής Επιτροπής για τη Μεσόγειο
Μετά την πρόσφατη επικράτηση του νεο-σουλτάνου στην Τουρκία, είναι ενδιαφέρον να εξετάσουμε τη σημερινή στάση εκείνων των «ειδικών», που εξαρχής, πριν από 20 περίπου χρόνια, πίστωναν τον Ερντογάν ως δήθεν ισλαμοδημοκράτη, με θετική προσέγγιση στα ανθρώπινα δικαιώματα και το Διεθνές Δίκαιο, κάτι για το οποίο διαψεύστηκαν πλήρως. Ο πλέον γνωστός εκπρόσωπος αυτής της αποτυχημένης πολιτικής προσέγγισης υπήρξε το «ΕΛΙΑΜΕΠ», ίδρυμα εξωτερικής πολιτικής στην Αθήνα, με χρηματοδότηση και από εξωτερικό, με επιρροή σε Αθήνα και Λευκωσία και υπέρμετρη προβολή στα ΜΜΕ. Γενικότερα, το «ΕΛΙΑΜΕΠ» είναι ο κατ’ εξοχήν διαχρονικός κήρυκας της κατευναστικής πολιτικής απέναντι στον τουρκικό επεκτατισμό. Μετά από 20 χρόνια διαψεύσεων, διερωτόμαστε αν επαναπροσδιόρισαν έστω κάποιες απόψεις τους.
Κατά γενική ομολογία, ο τουρκικός επεκτατισμός επεδίωκε ένα ελεγχόμενο θερμό επεισόδιο στο Αιγαίο, που θα οδηγούσε Τουρκία και Ελλάδα σε «διμερή διάλογο» και θα πολιτικοποιούσε τις τουρκικές παρανομίες και διεκδικήσεις μέσω «αμοιβαίων υποχωρήσεων». Ως γνωστό, η Τουρκία επιχειρεί στρατιωτικά εναντίον ενός δυσανάλογα πιο αδύναμου θύματος, έχοντας έτσι διασφαλισμένο το αποτέλεσμα (Συρία, Λιβύη, Ιράκ, Κουρδιστάν, Κύπρος 1974). Όταν κατέστη φανερό το ενδεχόμενο μιας γενικής πολεμικής σύρραξης με ασύμμετρη ανταπόδοση από μια εξοπλισμένη κι έτοιμη Ελλάδα και πιθανότερη έκβαση την τουρκική αποτυχία, που θα επέφερε μοιραίες εξελίξεις εντός Τουρκίας, όπως την ανατροπή του καθεστώτος μέχρι και διατάραξη στη συνοχή της χώρας, ο επεκτατισμός «αναστάληκε». Φυσικά, με δεκάδες στρατιωτικές επιχειρήσεις και βάσεις εντός Ιράκ, με βάσεις στο Κατάρ, Σομαλία, Δυτική Λιβύη, με παράνομη επικυριαρχία μέσω του δόγματος «Mavi Vatan» (αντί για «Γαλάζια Πατρίδα») στην Αν. Μεσόγειο, με αλλεπάλληλες παράνομες γεωτρήσεις εντός της κυπριακής ΑΟΖ και των κατεχόμενων κυπριακών υδάτων κι απαίτηση για αναθεώρηση της Συνθήκης της Λωζάνης στο Αιγαίο, είναι βέβαιο ότι οι θεωρίες κατευνασμού δεν πρόκειται να αντιμετωπίσουν την Τουρκία στο μέλλον.
Ένας από τους πλέον προβεβλημένους εκπροσώπους του «ΕΛΙΑΜΕΠ» είναι ο Πρόεδρός του, ο οποίος σε συνέντευξη στην ΕΡΤ τις προάλλες (31/5/2023) για την επικράτηση Ερντογάν, αναφέρθηκε σε «αρκετά ελεύθερες εκλογές», σε ανάγκη για «αμοιβαίες υποχωρήσεις» Ελλάδας-Τουρκίας, σε «παράθυρο ευκαιρίας» για έναν γόνιμο ελληνοτουρκικό διάλογο και άλλα τέτοια. Όμως, η κοινή σοφία της Ελληνικής Κυβέρνησης και της συντριπτικής πλειοψηφίας των πολιτών προσδοκεί συνέχιση της ενίσχυσης της αποτρεπτικής ισχύος με άμυνα, συμμαχίες και αξιοποίηση της ΕΕ σε πολιτικό επίπεδο.
Ενώ η Τουρκία συνεχίζει την παράνομη κατοχή εδάφους της Κύπρου, ενώ διεκδικεί το μισό περίπου Αιγαίο και στρατηγική επικυριαρχία στη θαλάσσια περιοχή από ανατολικά της Κρήτης μέχρι και νοτίως της Κύπρου, οι εγχώριοι θεωρητικοί του κατευνασμού θα συνεχίσουν να εφευρίσκουν … επιχειρήματα. Τέτοιες ψευδαισθήσεις για τον Ερντογάν πριν 20 χρόνια συγχωρούνται. Νεο-φαντασιώσεις ενώπιον του νεο-οθωμανισμού σήμερα, όχι! Η πολιτική του κατευνασμού έχει χρεοκοπήσει ηθικά και στρατηγικά εκ του αποτελέσματος, κι ο λαός αξίζει την ωμή αλήθεια. Ο μοναδικός τρόπος αντιμετώπισης του νεο-οθωμανισμού είναι να τον αποτρέψουμε με ισχύ, αξιοποιώντας στο έπακρον κάθε παράθυρο ευκαιρίας, συνδυάζοντας τη διπλωματική δράση με την ισχυρή άμυνα, για να μην είμαστε ιστορικά μοιραίοι.
Κώστας Μαυρίδης- Ευρωβουλευτής ΔΗΚΟ (S&D) – Πρόεδρος Πολιτικής Επιτροπής για τη Μεσόγειο