31 Ιουλίου 1908…Μια εβδομάδα μετά την ανακήρυξη του 2ου Συντάγματος υπάρχει μια μεγάλη συγκέντρωση στον κήπο του δημαρχείου Ταξίμ. Μια συγκέντρωση προς τιμήν των Οθωμανών και μουσουλμάνων ηρώων… Στην περιοχή δεκάδες χιλιάδες άτομα, Τούρκοι, Αρμένιοι και άλλοι…
Ο ομιλητής βαδίζει για να εκφωνήσει εκείνη την ιστορική του ομιλία.
Και τελειώνει την ομιλία του ως εξής :
¨Οθωμανοί ήρωες εσείς μας δείξατε το αύριο. Ήταν επιβεβλημένο να γονατίσουμε και να προσευχηθούμε πάνω στους τάφους σας.
Που είναι οι τάφοι σας ;
Οι τάφοι σας είναι μέσα στις καρδιές μας, στην συνείδηση μας.
Τα αγάλματα σας δεν είναι από πέτρα, αλλά από φως
Ζείτε εκεί με τον αιώνιο θαυμασμό και μαζί σας ζει η ελευθερία, η ισότητα και η αδελφότητα…¨
7 χρόνια μετά…
20 Ιουλίου 1915…
Ούρφα, περιοχή ποτάμι Σατανά…
Ο Τσερκέζ Αχμέτ περιγράφει :
¨… Τον έπιασα, τον πάτησα με το πόδι μου, και βαρώντας τον με την πέτρα στο κεφάλι, τον σκότωσα…¨.
Αυτή η ομολογία δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Ικντάμ στις 29-1-1918, και αργότερα στην εφημερίδα Γενί Ιστικλάλ…
Ο Τσερκέζ Αχμέτ ήταν ένας οπλαρχηγός συνδεδεμένος με την Teşkilat-ı Mahsusa (μυστική υπηρεσία).
Αυτός του οποίου έλιωσε το κεφάλι ήταν ο ρήτορας που έιχε μιλήσει στο Ταξίμ :
Ο Κρικόρ Ζοχράμπ…
Γνωστός δικηγόρος, φιλόλογος και καθηγητής νομικής…
Υπήρξε τρεις φορές βουλευτής.
Στενός φίλος του Ταλάτ Πασά.
Τις μέρες της Halaskâr Zabitan, ένας από αυτούς που αργότερα τον έστειλαν στον θάνατο, ο Χαλίλ Μπέι είχε κρυφτεί στο σπίτι του στο Αγιάζπασά.
Συνελήφθη στις 21 Μαίου 1915 στην Κωνσταντινούπολη μαζί με έναν άλλο βουλευτή, τον Βαρτκές Σερεγκιουλιάν.
Και μαζί δολοφονήθηκαν…
Το τέλος αυτών των δύο βουλευτών που ένα μήνα πριν στις 24-4-1915, έτρεχαν δεξιά αριστερά για να διασώσουν τους συλληφθέντες και για να αντιληφθούνε την μοίρα τους, στην πραγματικότητα είναι το τέλος μιας περιόδου.
Και η αρχή των πληγών που δεν θα έκλειναν στις συνειδήσεις τους.
Η 24 Απριλίου δεν είναι όπως νομίζετε μια ημερομηνία συκοφαντίας.
Η 24 Απριλίου δεν είναι η μέρα που αυξάνεται η ένταση ¨των φωνών της οργής¨.
Η 24 Απριλίου έιναι για κάποιους ημέρα πόνου και για άλλους ημέρα ντροπής. Ημέρα σεβασμού.
Ημέρα ευθύνης.
Εκείνη την μέρα στις 4 το πρωί συνελήφθησαν Αρμένιοι διανοούμενοι, συγγραφείς, καλιτέχνες, δημοσιογράφοι και βουλευτές….
Ο αριθμός τους περίπου 220…
Δεν ξέρανε γιατί συνελήφθησαν. Πρώτα τους έστειλαν στην Κεντρική Φυλακή, στο Μεχτέρχανε…
Ακολούθως τους διαχώρισαν και τους έσυραν στο Αγιάς, στο Τσάνκιρι και στο Τσόρουμ.
Μετά από ένα διάστημα τους εξόρισαν
Αυτή τη φορά η πρόθεση ήταν διαφορετική. Η μυστική υπηρεσία κινητοποιήθηκε. Συμμορίες και δολοφόνοι επιτίθενταν καθ΄ οδόν στις ομάδες.
Οι περισσότεροι έχασαν τη ζωή τους. Ένα πολύ μικρό μέρος μπόρεσαν να παραμείνουν ζωντανοί, κάποιοι σαν τον Ραχίπ Γκομιντάς τρελλάθηκαν.
Ακολούθως άρχισαν οι εκτοπισμοί…
Για αυτό όταν μια μέρα σε ένα τρένο, ο Χαλιντέ Εντίπ χωρίς να ξέρει έσφιξε το χέρι ενός από τους ιδρυτές της Teşkilatı Mahsusa (μυστική υπηρεσία) του Μπαχατίν Σακίρ, γύρισε στον φίλο του που τους είχε γνωρίσει και του είπε ¨με έβαλες να σφίξω το ματωμένο χέρι του δολοφόνου¨.
Για αυτό οι Αρμένιοι στις 24 Απριλίου θυμούνται και μνημονεύουν αυτά που έζησαν το 1915…
Ο τουρκικός τύπος παρουσιάζει την 24 Απριλίου σαν μέρα που αυξάνεται ο εθνικισμός των Αρμενίων και ο αντιτουρκισμός. Αντιδρά στις εκδηλώσεις μνήμης που γίνονται σε διάφορες πόλεις του κόσμου και εθίζει έτσι και την τουρκική κοινή γνώμη…
Όπως και να έχει, ότι και αν λέει ο καθένας, η 24η Απριλίου 1915 για τον έναν ή τον άλλο λόγο, είναι η αρχή μιας τραγωδίας κατά την οποία με βάση τα στοιχεία στο τετράδιο του Ταλάτ Πασά από τους 1.200.000 Οθωμανούς Αρμένιους οι 800.000 μέσα σε τρεις τέσσερεις μήνες εξατμίστηκαν.
Όμως η ανθρωπότητα πάντοτε παίρνει τον δρόμο της…
Και εμείς παίρνουμε και θα παίρνουμε τον δρόμο μας…
Και μπροστά σε αυτήν την τραγωδία, ένα βήμα σε αυτόν το δρόμο είναι να αισθάνεσαι έναν ειλικρινή πόνο στην καρδιά και να μνημονεύεις αυτούς που χάθηκαν.
Σεβασμός και χρέος.
Σχόλιο : Μακάρι και στη Θράκη κάποιοι μειονοτικοί δημοσιογράφοι να μπορούσαν να γράψουν, αυτά που μέσα στην Τουρκία γράφουν οι συνάδελφοι τους.
