Το μοναστήρι του Βαζελώνος στην Τραπεζούντα είναι διάτρητο παντού. Μετατράπηκε σε φωλιά για τυφλοπόντικες. Και ο λόγος είναι η σχεδόν ασθένεια του κυνηγιού θησαυρών στην περιοχή της Μαύρης θάλασσας.
Η Τουρκία είναι μια χώρα στην οποία υπάρχουν κάθε είδους ομορφιές και ιδιοτροπίες. Για μια ακόμη φορά το αντιλήφθηκα όταν διάβασα τις εφημερίδες της 17ης Αυγούστου 2011. Στην είδηση αναφερόταν το επώδυνο ταξίδι που έκανε ο πατριάρχης Βαρθολομαίος για να βρεθεί στο μοναστήρι του Βαζελώνος στην Μάτσκα. Ο πατριάρχης είδε την αξιοθρήνητη κατάσταση του μοναστηριού και όταν τον ρώτησαν ¨Θα επισκευάσετε αυτό το μοναστήρι ; ¨, απάντησε ότι στα μεγάλα μοναστήρια υπάρχει έλλειψη μοναχών και ότι σε αυτό το μοναστήρι στην κορυφή του βουνού δεν θα ήθελε κανείς να έρθει. Μετά είπε πως το μοναστήρι μπορεί να επιβιώσει μόνο αν το κράτος βάλει το χέρι του, αλλά πρόσθεσε πως αυτό είναι δύσκολο.
Λαζοί της Ελλάδας
Στην πραγματικότητα αυτό που προκαλεί ανησυχία είναι η στάση των υπευθύνων για αυτό το θέμα. Την ώρα που επισκευάζεται το γυναικείο μοναστήρι στο Μπόζετπε που βρίσκεται στο κέντρο και έχει πιθανότητες να αυξήσει τον τουρισμό, το μοναστήρι του Βαζελώνος, ένα από τα υπέροχα –μετά την Σουμελά- μοναστήρια, ενώ έχει ανάγκη επείγουσας διάσωσης, έχει εγκαταλειφθεί στην μοίρα του. Η Τραπεζούντα όπως και η Κωνσταντινούπολη είναι κέντρο πολύ σημαντικό για τον Ορθόδοξο κόσμο. Μάλιστα με άνεση μπορεί να ειπωθεί πως μετά την Κωνσταντινούπολη μπορεί να αποτελέσει το δεύτερο σημαντικότερο χώρο επίσκεψης του Ορθόδοξου κόσμου. Διότι η πόλη και λόγω της εγγύτητας με την Ρωσία και λόγω της σημασίας που έχει για τους Μαυροθαλασσίτες που ζούνε στην Ελλάδα, μετατρέπεται σε πόλο έλξης. Ο Στέλιο Μπερμπεράκις σε άρθρο του στο 2ο τεύχος του περιοδικού ¨Τραπεζούντα¨ λέει πως οι Έλληνες Πόντιοι μετά την ανταλλαγή πληθυσμών επέλεξαν περιοχή στην Β. Ελλάδα μόνο επειδή ήταν κατάφυτη, πως είναι αυτοί που ανέλαβαν τις οικοδομικές εργασίες στην Ελλάδα, πως κρατάνε τις παραδόσεις τους με τον κεμεντζέ και το χορόν, πως και αυτοί όπως και οι Μαυροθαλασσίτες Τούρκοι κάνουν πολλά παιδιά, πως έχουν πάθος με τα όπλα και αποτελούνε τους ήρωες σε πολλά ανέκδοτα που κυκλοφορούνε στην Ελλάδα. Ειδικότερα οι γέροι Πόντιοι συμβουλεύουν τα εγγόνια τους οπωσδήποτε να επισκεφτούνε την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας. Ο Μπερμπεράκης δίκαια αναφέρει πως αυτού του τύπου οι επισκέψεις θα προβάλλουν τα κοινά σημεία των δύο πλευρών και θα αποτελέσουν γέφυρες φιλίας.
Η ζημιά των κυνηγών θησαυρού
Η Βαζελώνος όπως και η Σουμελά βρίσκεται εντός των ορίων της Μάτσκας. Το κτίριο της βρίσκεται 7 χιλιόμετρα από το χωριό Κιρέμιτλι. Για να πάτε στο μοναστήρι αυτό που είναι αφιερωμένο στον Ιωάννη τον Βαφτιστή παίρνετε από την Τραπεζούντα τον δρόμο προς τα ανατολικά που πάει προς Μάτσκα και μόλις δείτε το σταυροδρόμι που πάει προς Σουμελά, δεν θα πάτε προς τα εκεί αλλά πρέπει να πάρετε τον δρόμο που οδηγεί προς το χωριό Χαμσίκιοι. Μετά το χωριό Κιρέμιτλι συνεχίζετε σε δασώδη περιοχή, με τον όρο να ακολουθείτε το μονοπάτι που βγάζει στην Βαζελώνος. Όταν υπάρχει ομίχλη είναι δύσκολο να δείτε το μοναστήρι και να βρείτε την είσοδο του. Πρέπει να αφήσετε το αυτοκίνητο στην αρχή του δρόμου και να περπατήσετε για λίγο. Παίρνοντας το μονοπάτι, μετά από 6-7 λεπτά το μοναστήρι θα εμφανιστεί μπροστά σας.
Φτάνοντας εκεί ψάχνω την είσοδο. Στην δυτική πλευρά του κτιρίου και ανάμεσα σε χόρτα βρίσκω μια πύλη εισόδου, όμως από εδώ δεν φαίνεται δυνατό να εισέλθω. Πηγαίνοντας στην νότια πλευρά, έστω και δύσκολα μπαίνω μέσα. Κρίμα αλλά η κατάσταση που είδα ήταν αξιοθρήνητη. Το μοναστήρι είναι διάτρητο παντού. Λες και έχει γίνει φωλιά για τυφλοπόντικες. Και ο λόγος είναι η σχεδόν ασθένεια του κυνηγιού θησαυρών στην περιοχή της Μαύρης θάλασσας.
Από τον 3ο αιώνα έως το 1923
Οι κυνηγού θησαυρών δεν προκαλούνε μόνο ζημιά στο δάπεδο, αλλά με την ελπίδα πως ¨ίσως βρούμε , τίποτα¨ σκάβουν σε μεγάλους τοίχους, σε τζάκια και σε κενά που υπήρχαν για κηροπήγια. Και καθώς χιλιόμετρα γύρω δεν υπάρχει κάποιο σπίτι και το μοναστήρι είναι αφύλακτο, ακόμα και αν χρησιμοποιήσετε δυναμίτη για να γκρεμίσετε το κτίριο κανείς δεν θα σας βρει. Και όμως λαμβάνοντας υπόψιν τα χαρακτηριστικά του μοναστηριού, είναι ένας ιερός χώρος που πρέπει επειγόντως να τεθεί υπό προστασία. Κάποιες πηγές φτάνουν την ιστορία του έως τον 3ο αιώνα. Το τμήμα που παραμένει όρθιο σήμερα πιστεύεται πως κατασκευάστηκε ανάμεσα στον 14ο και 19ο αιώνα. Μάλιστα κατά την εποχή των Οθωμανών είχε κρατήσει σε μεγάλο βαθμό την ιδιαιτέρως μεγάλη περιουσία του. Το μοναστήρι συνέχισε να λειτουργεί μέχρι την ανταλλαγή των πληθυσμών με την συνθήκη της Λοζάνης το 1923. Το μοναστήρι του Βαζελώνος αναπτύχθηκε γύρω από μια σπηλιά και ένα αγίασμα. Για να φτάσετε στην σπηλιά πρέπει πάρετε τον δρόμο που βλέπει προς τις στοές. Πιστέψτε όμως αξίζει. Διότι οι ζωγραφιές στην είσοδο της σπηλιάς διατηρούνε όλη τους την ζωντάνια. Εξ όσων αντιλήφθηκα υπάρχουν ζωγραφιές της Δευτέρας Παρουσίας, το σάλπισμα της Δευτέρας Παρουσίας, το ζύγισμα αμαρτιών και καλών πράξεων, ένα σκυλί με πολλά κεφάλια και οι κέρβεροι στην κόλαση. Κρίμα αλλά όλα σχεδόν τα πρόσωπα έχουν υποστεί ζημιές. Με τον καιρό δίπλα στην σπηλιά υπήρχαν κελιά, κουζίνα, τραπεζαρία και αποθήκες. Οι σκεπές των κελιών και το πάτωμα καθώς ήταν από ξύλο, πλέον δεν υπάρχουν. Το μοναστήρι έχει ανάγκη δίχως χάσιμο χρόνου να τεθεί υπό προστασία και να επισκευαστεί. Διαφορετικά μπορεί να είναι αργά. Η Βαζελώνος με την παρθένα φύση και τις ομορφιές που ενσωματώνει, είναι μια περιοχή που υπόσχεται πολλά από πλευράς τουρισμού.
