Το επεισόδιο με το Nautical Geo κρίκος του υβριδικού πολέμου κατά της Ελλάδας
Γρίβας Κώστας
Η παρενόχληση που υπέστη το ερευνητικό σκάφος Nautical Geo από τουρκικά πολεμικά, μόλις δέκα ναυτικά μίλια έξω από τις ακτές της Κρήτης, αποτελεί το τελευταίο επεισόδιο σε μια σειρά τουρκικών επιθετικών ενεργειών εναντίον της ελληνικής εθνικής κυριαρχίας. Για να αντιμετωπίσουμε αυτήν τη συστηματική και επίμονη τουρκική επίθεση, θα πρέπει να την αναγνώσουμε στις πραγματικές της διαστάσεις.
Στην πραγματικότητα λοιπόν, η Τουρκία εφαρμόζει εναντίον της Ελλάδας μια καινοφανή μορφή υβριδικού πολέμου, ολοκληρωτικού χαρακτήρα, μοναδική στο σύγχρονο διεθνές σύστημα. Ως γνωστόν, ο υβριδικός πόλεμος βρίσκεται στον γκρίζο χώρο μεταξύ ειρήνης και πολέμου και συνήθως αντιμετωπίζεται ως κάτι κατώτερο του “κανονικού” πολέμου, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να επιφέρει στρατηγικά αποτελέσματα. Όμως, αυτό δεν είναι ακριβές.
Ο υβριδικός πόλεμος βρίσκεται κάτω από το κατώφλι του “κανονικού” πολέμου όσον αφορά τη μορφή, όχι όμως υποχρεωτικά όσον αφορά τις στοχεύσεις του. Μπορεί να είναι και υπερκείμενος αυτού, αποσκοπώντας σε στρατηγικά αποτελέσματα τέτοιας έκτασης και μεγεθών που πολύ δύσκολα μπορούν να επιτευχθούν από συμβατικές πολεμικές αναμετρήσεις στο σύγχρονο διεθνές περιβάλλον.
Πράγματι, στον σημερινό κόσμο δύσκολα μπορούν να προκύψουν πολεμικές αναμετρήσεις τέτοιας έντασης, διάρκειας και έκτασης που να αποσκοπούν σε συντριπτική ήττα του αντιπάλου, σε πλήρη ή σχεδόν πλήρη καθυπόταξή του, ή έστω σε μείζονες γεωπολιτικές αλλαγές. Προκύπτει, λοιπόν, ένα είδος υβριδικού “υπερπολέμου” (hyperwar), που αποσκοπεί να καλύψει το κενό αυτό και να λειτουργήσει ουσιαστικά ως ένα “ήπιο” υποκατάστατο του ολοκληρωτικού πολέμου στις σημερινές συνθήκες.
Κατάργηση του Διεθνούς Δικαίου
Ένα τέτοιο είδος πολέμου φαίνεται πως ασκεί και η Τουρκία κατά της Ελλάδας εδώ και καιρό, με τελευταίο επεισόδιο αυτό της παρενόχλησης έξω από την Κρήτη. Συγκεκριμένα, η Τουρκία, δια “λελογισμένης” στρατιωτικής πίεσης, προσπαθεί να επιβάλλει στην Ελλάδα, αλλά και στη διεθνή κοινή γνώμη, να αποδεχθούν ότι τα ελληνικά νησιά δεν έχουν ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα και δεν μπορούν να έχουν χωρικά ύδατα μεγαλύτερα των έξι ναυτικών μιλίων.
Σε αντίθεση, λοιπόν, με ό,τι έχει επιβληθεί στην ελληνική κοινή γνώμη από ένα πανίσχυρο μιντιακό και πανεπιστημιακό κατεστημένο, δεν έχουμε να “μοιράσουμε” κάτι με την Τουρκία. Η Άγκυρα δεν υποστηρίζει ότι η Ελλάδα έχει μικρότερη ΑΟΖ από αυτήν που εμείς θεωρούμε πως έχει. Υποστηρίζει ότι τα ελληνικά νησιά, όλα τα ελληνικά νησιά, συμπεριλαμβανομένης και της Κρήτης, δεν έχουν καθόλου ΑΟΖ και καθόλου υφαλοκρηπίδα.
Αυτό σημαίνει ότι προσπαθεί να επιβάλλει την άποψη ότι τα ελληνικά νησιά δεν υπάρχουν από νομικής άποψης, ότι είναι ανύπαρκτα! Γιατί δεν μπορεί με καμιά ερμηνεία του Διεθνούς Δικαίου, όσο αυθαίρετη και ακραία να είναι, να υποστηρίξει (ή να αποδεχθεί) κανείς ότι τα ελληνικά νησιά έχουν μηδενική ΑΟΖ και να παραμένουν νησιά με τη νομική έννοια του όρου (juridical islands).
Η επιδίωξη της Τουρκίας είναι τόσο ακραία που κάνει τις αξιώσεις της Κίνας στη Νότιο Σινική Θάλασσα να φαντάζουν σαν υπόδειγμα καλής γειτονίας και σεβασμού του Διεθνούς Δικαίου! Για την ακρίβεια, ο γράφων δεν γνωρίζει καμιά περίπτωση στην παγκόσμια ιστορία, τουλάχιστον μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, που έστω να προσεγγίζει τις αξιώσεις της Άγκυρας. Εδώ, βέβαια, μπορεί να πει κανείς ότι από την στιγμή που οι αξιώσεις αυτές είναι παντελώς παράλογες, απλά τις αγνοείς και δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα.
Τι επιδιώκει η Τουρκία
Όμως, δεν είναι έτσι. Και δεν είναι γιατί η ίδια η Ελλάδα έχει θέσει τις βάσεις για να έχουν οι αξιώσεις αυτές μια κάποια ρεαλιστική βάση. Και η βάση αυτή είναι η άρνηση της χώρας μας, εδώ και πολλά χρόνια, να κάνει το αυτονόητο: να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 ναυτικά μίλια. Και δεν το κάνει λόγω τουρκικής απειλής. Κι αυτή η αξίωση είναι παντελώς παράλογη. Το Διεθνές Δίκαιο είναι καταλυτικά ξεκάθαρο και δεν αφήνει περιθώρια εναλλακτικών θεωρήσεων για το θέμα των χωρικών υδάτων των ελληνικών νησιών, ενώ τόσο η διεθνής πρακτική αλλά και η διεθνή νομολογία είναι αμείλικτες.
Η Ελλάδα πρέπει να είναι η μόνη (ή σχεδόν η μόνη) χώρα στον πλανήτη που δεν έχει επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 ναυτικά μίλια, ενώ όλες οι περιπτώσεις που πήγαν στα διεθνή δικαστήρια κατέληξαν να αποδώσουν χωρικά ύδατα 12 ναυτικών μιλίων ακόμη και σε ακατοίκητα νησιά. Όταν, όμως, σε πλήρη αντίθεση με το Διεθνές Δίκαιο, δεν ασκείς ένα θεμελιώδες κυριαρχικό δικαίωμά σου, τη στιγμή μάλιστα που η διεθνής πρακτική τείνει να το μετατρέψει από δικαίωμα σε υποχρέωση, τότε, εμμέσως πλην σαφώς, τοποθετείς τον εαυτό σου εκτός διεθνούς νομιμότητας και εκτός διεθνούς κοινότητας.
Ακόμη χειρότερα, δίνεις πάτημα στον γείτονά σου να προχωρήσει στο επόμενο στάδιο των αξιώσεών του που είναι η ανυπαρξία ΑΟΖ. Για να γίνουν ακόμη χειρότερα τα πράγματα, η Τουρκία, δια του δόγματος της Γαλάζιας Πατρίδας, αντιμετωπίζει μεγάλο μέρος του Αιγαίου ως προέκταση του εδάφους της. Και μέσα σε αυτήν την προέκταση βρίσκονται ελληνικά νησιά, των οποίων αρνείται τη νομική υπόσταση.
Άρα, η Τουρκία αντιμετωπίζει όλα τα ελληνικά νησιά του Αιγαίου σαν ανύπαρκτα! Και επειδή μια χώρα αποτελεί μια ολότητα, δεν έχεις την πολυτέλεια να είσαι ανύπαρκτη σε ένα σημείο και υπαρκτή στα υπόλοιπα. Με άλλα λόγια, η Τουρκία προσπαθεί να επιβάλει στην Ελλάδα να πάψει να λειτουργεί ως μια ισότιμη με τις άλλες κρατική οντότητα μέσα στο διεθνές σύστημα. Επιχειρεί να την θέσει εκτός Διεθνούς Δικαίου και να την τοποθετήσει ως εξαρτώμενο μέγεθος κάτω από την Τουρκία. Δηλαδή, να την ωθήσει σε αυτοκατάργηση!
«Έχει κάποιο δίκιο»…
Η Τουρκία, λοιπόν, στοχεύει στην εξάλειψη της Ελλάδας δια της υβριδικής αυτής μεθοδολογίας της και όχι απλώς στην επίτευξη κάποιων περιορισμένων σκοπών. Και όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω, στον μηχανισμό που χρησιμοποιεί περιλαμβάνεται και ένα μειοψηφικό αριθμητικά, πλην όμως ισχυρό απάρτιο του ελληνικού συστήματος εξουσίας. Το πιο ακραίο κομμάτι αυτής της μερίδας του ελληνικού συστήματος εξουσίας προσπαθεί (οφείλουμε να ομολογήσουμε με αρκετή επιτυχία) να πείσει την κοινή γνώμη, αλλά και τον υπόλοιπο μηχανισμό εξουσίας, ότι η Τουρκία «έχει και αυτή κάποιο δίκιο», ότι «δεν μπορούμε να θέλουμε το Αιγαίο δικό μας» και πως αυτή είναι μια μαξιμαλιστική θέση!
Η Αθήνα παρακαλάει τους Αμερικανούς να τους παραχωρήσει βάσεις!
Το πιο επικίνδυνο, όμως, κομμάτι είναι το “μετριοπαθές”. Αυτό υποστηρίζει ότι δεν πρέπει να κάνουμε κινήσεις που «θα ρίχνουν λάδι στη φωτιά», κυρίως να μην επεκτείνουμε τα χωρικά μας ύδατα στα δώδεκα μίλια. Δηλαδή, ουσιαστικά να συνεχίσουμε να παίζουμε το παιχνίδι της Άγκυρας με προοπτική, υποτίθεται, να ξεκινήσουμε διάλογο μαζί της για να βρούμε κάποια “συμβιβαστική” λύση. Αυτό μπορεί να ακούγεται λογικό, αλλά στην πραγματικότητα είναι η επιτομή του ανορθολογισμού.
Πολύ απλά, δεν μπορείς να ξεκινήσεις διάλογο-διαπραγμάτευση με κάποιον που αμφισβητεί την ύπαρξή σου, ώστε να “συμβιβαστείς”. Δεν μπορείς να συζητάς για το πόσο υπάρχεις. Είναι προφανές ότι αν αρχίσεις να συζητάς τέτοια θέματα, ή ακόμη και να συζητάς για το αν θα διαπραγματευτείς τέτοια θέματα, αυτομάτως έχεις πάψει να λειτουργείς ως κανονική χώρα. Έχεις αφεθεί στο έλεος του αντιπάλου του για το πόσο υπόσταση θα σου αναγνωρίσει. Άρα, έχεις χάσει εκ των προτέρων. Και δεν έχεις χάσει σε κάποια τακτική αντιπαράθεση, αλλά έχεις χάσει στρατηγικά.
Επέκταση των χωρικών υδάτων
Η Τουρκία προσπαθεί δια αυτής της σύνθετης υβριδικής μεθόδου να επιτύχει κέρδη που δεν θα μπορούσε να επιτύχει με πολεμική αναμέτρηση μεγάλης κλίμακας, ακόμη και αν αυτή κατέληγε σε συντριπτική ήττα της Ελλάδας. Το πρωτοφανές είναι ότι ο εν Ελλάδι ιδεολογικός-πολιτικός μηχανισμός προσπαθεί να μεταλλάξει τις παράλογες (εκτός Διεθνούς Δικαίου) τουρκικές αξιώσεις σε λογικοφανή “σημεία προς διαπραγμάτευση”!
Εν κατακλείδι, λοιπόν, δεν αντιμετωπίζουμε κάποιες “προκλήσεις”, ούτε απλώς κάποιες “επιθετικές ενέργειες”,από πλευράς Τουρκίας, αλλά έναν συντονισμένο, διαρκή και συστηματικό καμουφλαρισμένο ολοκληρωτικό πόλεμο. Και όσο πιο γρήγορα το καταλάβουμε τόσο το καλύτερο. Τότε, ίσως κάνουμε και το αυτονόητο, όπως συμβαίνει σε όλο τον κόσμο.
Δηλαδή, να επεκτείνουμε τα χωρικά μας ύδατα στα 12 ναυτικά μίλια, ώστε να θέσουμε ένα φράγμα απέναντι στις τουρκικές αξιώσεις, αλλά και μια αρχική βάση έδρασης για έναν πραγματικά ρεαλιστικό διάλογο με την Άγκυρα, ο οποίος θα επιδιώκει να επιτύχει μια βιώσιμη ειρηνική συνύπαρξη μεταξύ των δύο κρατών, αν πράγματι υπάρχει η ελάχιστη πιθανότητα να θέλουν κάτι τέτοιο οι τουρκικές ηγεσίες.
