Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις περνάνε μέσα από το πρίσμα των σχέσεων της Άγκυρας με την Ουάσιγκτον, οι οποίες για διάφορους λόγους θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως μη φιλικές, αλλά ούτε και ως εχθρικές. Το μεγαλύτερο αγκάθι μεταξύ των δύο κρατών αφορά τον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας. Οι ΗΠΑ αντιτίθενται στην αγορά από την Τουρκία, του ρωσικής κατασκευής αμυντικού υλικού (S-400). Για αυτόν τον λόγο οι ΗΠΑ επέβαλαν κυρώσεις στην Προεδρία της Αμυντικής Βιομηχανίας (SSB) της εν λόγω χώρας, – τώρα έχει αλλάξει όνομα – όπως επίσης και σε τέσσερις υπαλλήλους της, βάση του νόμου CAATSA, αποπέμποντας με αυτόν τον τρόπο την Τουρκία από το πρόγραμμα συμπαραγωγής, των υπερσύχρονων μαχητικών αεροσκαφών F-35 και κρατώντας την στο ψυγείο, για το πρόγραμμα αγοράς και αναβάθμισής των μαχητικών αεροσκαφών F-16.
Ένα άλλο ζήτημα όπου οι ΗΠΑ δείχνουν ιδιαίτερη ευαισθησία είναι η κατακρήμνιση των δημοκρατικών δεικτών, με διώξεις που εντείνονται όσο πλησιάζουν οι εκλογές. Επίσης ο πρόεδρος Ερντογάν χειραγωγεί την δικαιοσύνη και ελέγχει τα ΜΜΕ, με απώτερο στόχο να καταστρέψει τους κύριους πολιτικούς του αντιπάλους· τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης, όπως επίσης και πολλές προοδευτικές προσωπικότητες, οι οποίες τον κατακρίνουν για την τραγική οικονομική κατάσταση στην οποία περιήλθε η χώρα μετά τους σεισμούς.
Ο πρόεδρος Ερντογάν επίσης έχει αναγάγει – τον πρώην πιστό του σύμμαχο – σε μεγαλύτερο εχθρό του: τον Φετουλάχ Γκιουλέν και οτιδήποτε αυτός πρεσβεύει μέσα από το κίνημα του. Ο τούρκος ιμάμης ζει αυτοεξόριστος στις ΗΠΑ. Η εν λόγω χώρα αρνείται να τον εκδώσει στην Τουρκία, με αποτέλεσμα να συνεχίζεται ακόμη και τώρα ένα πογκρόμ κατά των μελών του κινήματος, οι οποίοι αποτελούν τους πλέον φιλελεύθερους, μορφωμένους και ανεκτικούς πολίτες της χώρας, δημιουργώντας έναν επιπλέον λόγο για ρήξη με τις ΗΠΑ.
Ακόμη ένα μείζον πρόβλημα μεταξύ των δύο άσπονδων φίλων, αποτελεί και η δίκη, για την παράκαμψη τον αμερικανικών κυρώσεων προς το Ιράν, από την Τουρκία, μέσα από την κρατική τράπεζα Halkbank. Ήδη η υπόθεση τρέχει στο Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ. Τα νέα δεν είναι καλά για την Τουρκία. Επίσης είναι πολύ πιθανόν να διωχθούν από την δικαιοσύνη των ΗΠΑ τούρκοι πολίτες.
Το σπουδαιότερο πρόβλημα όμως μεταξύ των δύο χωρών είναι πως η Τουρκία δεν ενεργεί πλέον ως πιστός σύμμαχος εντός του ΝΑΤΟ, κάνοντας ένα ανατολίτικο παζάρι με τις ΗΠΑ για την ενταξιακή πορεία της Σουηδίας στην συμμαχία. Επιπρόσθετα δεν επιβάλει κυρώσεις στην Ρωσία, για την παράνομη εισβολή της στην Ουκρανία. Όσον αφορά μία άλλη ΝΑΤΟϊκή σύμμαχο, την Ελλάδα, μόνο οι αφελείς μπορούν να πιστέψουν πως η Τουρκία έχει παραιτηθεί από τις παράλογες και παράνομες αξιώσεις της, έναντι της Ελλάδας, καθώς η σύναψη των παράνομων τουρκολιβυκών συμφώνων για την εν λόγω χώρα, είναι ακόμη σε ισχύ. Επίσης η Τουρκία εξακολουθεί να προκαλεί προβλήματα με την συνολική της αναθεωρητική πολιτική, στην ευρύτερη περιοχή, αν και θα παγώσει τις στρατιωτικές δραστηριότητες της στην Συρία, καθώς στην συγκεκριμένη περιοχή καταστράφηκαν από τον σεισμό οι στρατιωτικές της εγκαταστάσεις. Εξίσου σημαντική πρόκληση εξακολουθεί να αποτελεί η μετατροπή του ναού της Αγίας Σοφίας από μουσείο σε τζαμί.
ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ ΚΑΤΣΑΟΥΝΗΣ
Απόφοιτος ΕΑΠ τμήματος Ευρωπαϊκού Πολιτισμού – Συγγραφέας
Μεταπτυχιακός φοιτητής ΕΑΠ τμήματος Δημιουργικής γραφής